Chào anh em, sau Tết, mình đã quay lại viết blog chủ đề kỹ thuật rồi đây.
Dạo gần đây, chắc anh em cũng nghe đến cái tên DeepSeek, một con AI mới nổi đang làm mưa làm gió cộng đồng mạng. Nhiều bạn inbox hỏi mình về nó quá, nên hôm nay mình sẽ làm một bài phân tích chi tiết về con AI này, từ A đến Z cho anh em dễ hình dung.
Bài viết này sẽ không quá nặng về kỹ thuật, nên dù bạn là dân ngoại đạo hay dân chuyên, đọc xong cũng sẽ hiểu rõ về DeepSeek AI, tại sao nó hot, và nó sẽ ảnh hưởng đến tương lai của chúng ta như thế nào.
DeepSeek AI là gì? Phân biệt các khái niệm cơ bản
Trước khi đi sâu vào DeepSeek, mình sẽ làm rõ một vài khái niệm cơ bản để anh em khỏi bị rối não:
- DeepSeek và OpenAI: Đây là hai công ty khác nhau. DeepSeek có sản phẩm là DeepSeek Chat (và app trên App Store), còn OpenAI có sản phẩm là ChatGPT.
- LLM (Large Language Model): Đây là mô hình ngôn ngữ lớn, được huấn luyện trên hàng tỷ từ, có khả năng tạo văn bản, trả lời câu hỏi như một chatbot thông minh. Các mô hình như GPT-4, Claude, DeepSeek V3 đều là LLM.
- DeepSeek V3: Mô hình AI của DeepSeek, ra mắt đầu tháng 1, có khả năng suy luận, giải quyết vấn đề logic, tương đương với GPT-4.
- DeepSeek R1 (A1): Mô hình mới nhất của DeepSeek, được fine-tune từ V3, có khả năng reasoning (suy luận), tương đương với GPT-4 Turbo, và đặc biệt là… open source.
- Chain of Thought (CoT): Một kỹ thuật giúp AI suy nghĩ theo từng bước, liệt kê các bước cần làm trước khi đưa ra câu trả lời, giúp câu trả lời chính xác hơn.
Nói tóm lại, DeepSeek là một công ty, có sản phẩm là DeepSeek Chat, và mô hình mới nhất là DeepSeek R1, có khả năng reasoning và hoàn toàn open source.
DeepSeek R1: Ngon, bổ, rẻ và open source
Con DeepSeek R1 này hot là vì nó hội tụ đủ 3 yếu tố: ngon, bổ, rẻ.
- Ngon: Hiệu suất của R1 ngang ngửa với GPT-4, thậm chí còn vượt trội hơn ở một số bài test. Các bạn không tin thì cứ lên Chatbot Arena mà test, nó đang nằm trong top 4 đấy.
- Bổ: R1 có khả năng reasoning, tức là suy luận, tính toán, chứ không chỉ trả lời theo kiểu “autocomplete” như các AI đời cũ. Nó có thể giải quyết được những bài toán logic phức tạp hơn.
- Rẻ: Chi phí huấn luyện và vận hành của R1 thấp hơn nhiều so với các đối thủ. Lý do là vì DeepSeek đã tối ưu hóa quá trình train, và sử dụng kiến trúc Mixture of Experts, giúp tiết kiệm tài nguyên.
- Quan trọng nhất là nó open source! Tức là ai cũng có thể dùng được, không cần xin phép, không cần tốn tiền. Các bạn có thể tải về, chạy trên máy cá nhân, hoặc dùng để phát triển các ứng dụng của mình.
Tại sao DeepSeek R1 lại hot đến vậy?
- Open Source và miễn phí: Trong khi OpenAI và các công ty khác giữ AI của mình như bí mật kinh doanh, DeepSeek lại chia sẻ model, paper, và cho phép dùng miễn phí.
- Hiệu suất cao, giá rẻ: DeepSeek R1 có hiệu suất ngang ngửa GPT-4, nhưng chi phí huấn luyện và vận hành lại rẻ hơn nhiều (Chỉ bằng 5-10% so với đối thủ). Điều này có được là nhờ vào những cải tiến trong quá trình train và kiến trúc Mixture of Experts.
- Khả năng Reasoning: DeepSeek R1 là một trong những con AI đầu tiên có khả năng suy luận, giúp nó giải quyết các bài toán logic phức tạp hơn.
- Chạy được trên máy cá nhân: Nhờ kỹ thuật distill, DeepSeek R1 có thể chạy được trên máy tính cá nhân, không cần phải có GPU khủng.
DeepSeek R1 ảnh hưởng đến tương lai của ngành AI như thế nào?
DeepSeek R1 sẽ là một cú hích lớn cho ngành AI:
- AI sẽ trở nên phổ biến hơn: Với chi phí thấp, nhiều người sẽ có cơ hội tiếp cận và sử dụng AI. Các công ty nhỏ cũng có thể dùng AI mà không cần tốn quá nhiều tiền.
- AI sẽ được ứng dụng rộng rãi hơn: Các ngành khác sẽ áp dụng AI nhiều hơn để tăng năng suất, giảm chi phí.
- Developer sẽ dùng AI nhiều hơn: Các developer sẽ dùng AI để code nhanh hơn, hiệu quả hơn, và có thể dễ dàng tích hợp AI vào các sản phẩm của mình.
Tuy nhiên, cũng có một số lo ngại về việc AI sẽ thay thế con người, cướp việc của lập trình viên. Mình nghĩ là sẽ có một phần, nhưng quan trọng là mình phải học cách làm chủ AI, chứ không phải để nó làm chủ mình.